Bilincin Evrimi
Bilincin Evrimi, çakra, büyü, mit, gizem, fal, kabala, ufo, astral seyahat gibi psiko-sosyal tartışmaları içinde barındıran ve çoğu yeri ancak belli bir birikime sahip kişilerin kavrayabileceği ve daha sonrada anlamlandırabileceği bir kitap. Bilginin ya bir gizem perdesiyle ya da maddi bakış açısıyla çevrilmesi sonucu, görünen ile görünen fakat kavranamayan düşünceler arasında sıkışan beyne, bir tartışma ve düşünme imkanı sağlıyor.
Darwin’in ‘Evrim Teorisi’ ni yine belli bir kalıp içinde eleştiriyor. Bunun teori olmaktan öteye gitmediğini söylerken bir kesimin bunu genele tek gerçekmiş gibi bildirmesini de yine kendi penceresinden eleştiriyor. Darwin’in teorisindeki güçlü olanın zayıfı elediği yapıya karşı çıkarak doğadaki uyumdan bahsediyor. Var olan gizemciliğe karşı kendi kuramını da ortaya serse de bu kitabı ancak bu konulara vakıf ve belli bir alt yapısı olan kişiler daha iyi anlayabilir.
Var olan, bilinen ya da duyulanın dışında ortaya çıkan düşünce, eylem veya gelecekten haber alma şeklindeki yeni olgular, bilincin akışında da yeni pencereler açabiliyor. Bunların bazıları zamanla yeşerip yeni yollardan ilerlerken bazıları ise olduğu yerde kalabiliyor. Kitap içinde de bunlardan bahsediyor
Batı dünyasında ortaya çıkan modern mistik akımlar ya da gelecek okuyucuları ile, Doğu dünyasında var olan yerel mistik düşünce ve kişiler, özlü söz ve eylemleriyle yeni reçeteler sunabiliyor. Bu reçeteler bilincin var olan kendi şematiği dışında olduğunda bilinç bunları kurtuluş reçetesi olarak da görmeye başlayabiliyor. Hem Doğu hem de Batı mistisizmi ile kişinin bilinci bu yeni oluşumlar içinde evrilerek yeni şeylere de yer açmaya başlayabilir. Bazıların çok kolay inandığı (kandığı) bu mistik ritüeller ve inançlara bazıları neden inanmıyor? Bilinç, burada nasıl bir kıyaslama yapabiliyor? Yazarın desteklediği ya da karşı çıktığı kişi ve düşünce yapıları kitap sayfaları içinde bazen az bazen çok sayıda tartışma içinde oluyor.
İçgüdüsel dürtülerin bir yanda maddeci görüşler ile diğer yanda ise gizemcilik olarak da nitelendirilen çeşitli düşünce ve akımların arasında çatışma halinde olduğunu belirterek bunu da Bilincin Evriminde anlatıyor.
Kitabın özgün adı, Unfinished animal: The aquarian frontier and the evolution of consciousness olup İngiltere’de 1976 yılında yayımlanmış, Türkçe baskısı ise Bedirhan Muhib tarafından Bilincin Evrimi – Kemale Ermemiş Canlı adıyla çevrilmiş ve Mart 1995’de İnsan yayınları tarafından yayımlanmıştır. Theodore Roszak, 1933 – 2011 yılları arasında yaşadı. ABD’de karşı kültür tabir edilen hareketin en has kuramcılarından biri olarak görülür. Yazar piyasada var olan ya da dayatılan Batı kültürüne karşı spritüal yaşantı yanında yer alır.
Farklı fikirler, tartışmalar içinde olmak isteyen ve yeni bir şeyler duymak isteyenlerin ilgisini çekebilecek akademik nitelikte bir kitaptır. Çoğu yeri ağır terminoloji içinde geçtiği için bu konulara meraklı olmayanların hoşuna gitmeyebilir.
Ezcümle: Bu kitabı 10 – 12 Ağustos 2022 tarihleri arasında okudum. Bu yazı ise 1 yıl sonra 27 Eylül 2023’de 1000Kitap sitesine eklendi. Kitap içinden epey alıntı ekledim. Ayrıca bütünlük bozulmasın diye eklemediğim kısımlar da var. Bu konulara meraklı kişilere tavsiye ediyorum. Kitap hoşuma gitse de herkese hitap etmiyor ve ağırlıklı olarak felsefe, sosyoloji okuyanlara hitap ettiğini belirtmek istedim.