Kölelik ve Avrupa Kapitalizminin Yükselişi
Kristof Kolomb ve Afrikalı Holokost: Kölelik ve Avrupa Kapitalizminin Yükselişi adlı kitap 1992’de John Henrik Clarke tarafından yazılmıştır. Kitabın özgün adı ise: Christopher Columbus and the Afrikan Holocaust: Slavery and the Rise of European Capitalism
Kristof Kolomb’u biz hep Batı’nın anlattığı kadarıyla tanıdık. Okul sıralarında Kolomb’u, yeni yerler keşfetmek için keşfe çıkan bir gezgin ve kaşif olarak öğrendik. Amerika kıtasını bilmeden keşfeden devamında oraya Beyaz Adamın gitmesiyle birlikte medeniyetin de başladığını, orada yaşayanların hepsinin yamyam olduğu, bir medeniyetleri, kültürleri, dilleri olmadığı; Beyaz Adamın ise oraları fethetmesiyle birlikte bunları yamyamlıktan kurtardığı ve dinle tanıştırdığı söylenirdi. Zaman ilerleyince ve bireysel okumalar da artınca kazın ayağının da hiç de öyle olmadığını anlamıştık. Lakin bu sürekli nakarat halinde çalındı.
Hep Beyaz Adam’ın şarkısını dinledik. Peki, Siyah Adam bu konularda ne diyordu. Bu konularla ilgili olarak Türkçe yazılmış ve akademik çevre haricinde genele yayılmış aykırı düşünce çok fazla gözükmüyor. Yazar hem Afrika kıtasındaki Siyahların hem de Kolomb’un Doğu Hint Adaları olarak gördüğü ama Batı Hint Adaları olarak nitelendirilen, lakin Karayip Adaları ve Amerika kıtası olan yerlerde yaşayan insanların durumlarını anlatıyor. Bunu da çok teknik, akademik ve felsefi sözlerle yapmıyor. İncelediği ve araştırdığı kaynaklardan istifade ederek genelin anlayacağı şekliyle yalın bir dil kullanarak aktarıyor. Beyaz Adamın tarihçilerinin söylediği çoğu şeyin yalan, iftira, sahte olduğunu örneklerle gösteriyor. Amerika’da ve Afrika’da, Beyaz Adamın huzur değil huzursuzluk; mutluluk değil mutsuzluk; sevinç değil acı; zenginlik değil fakirlik getirdiğini ve bunların da üstünde milyonlarca insanın soykırıma uğratıldığını, dönemin kaynaklarından da yararlanarak anlatıyor.
Kristof Kolomb’un ‘conqueror’ yani ‘fatih’ değil, olsa olsa hırsız, dolandırıcı, katil, tecavüzcü olduğunu ifade ediyor. Yine Beyaz Adam öncesinde oraların zifiri karanlık altında olduğu iddiasının da tamamen yalan olduğunu, esas karanlık çağı Avrupalıların yaşadığını; Beyaz Adam yüzünden aydınlıktan karanlığa döndüklerini ifade ediyor. Beyaz Adam yani sömürgecilerin Amerika kıtasından sonra neden Afrika’ya yöneldiklerinin de cevabını kitabın içinde anlatıyor.
Bu kitap Siyah Adamın kara talihinin görülmeyen, bilinmeyen yüzünü aydınlatmaya çalışıyor. Tabi ki tek başına bunu yapmıyor. Yararlandığı kaynak kitaplardan da bahsederek okuyucunun önünü açıyor. Örneğin, hem Afrikalılar hem de Amerika bölgesindeki yerliler arasındaki farka da değiniyor. Birileri nasıl oldu da tamamen yok edilirken, diğerleri onlar kadar soykırıma uğramadı? Köle ticareti neden başladı? Avrupa’nın şu anki zenginliğinin altında dünün soykırımı ve insan kaçakçılığının etkisi var mıydı? Gibi onlarca soru ve cevabı içeriyor.
Yazar, Afrikalı insanların yaşadığı soykırımı dillendirmeye çalışırken, Beyaz Adamın tarihi nasıl da çarpıttığından örnekler de veriyor. Kitabın sonlarında ise Afrikalıların gelecekte neler yapması gerektiğini ve neden milyonlarca Afrikalı ve yerli Amerikalının soykırıma uğramışken bunlar için bir anıt dahi dikilmediğini soruyor?
Kitapta Kristof Kolomb için Batılı haydut ve katiller arasında en bilinenidir ifadesi de yer almaktadır. O yüzden tüm bildiklerinizi bir kenara koyun (unutmayın) ve bir de bu kitaptan Kolomb ve keşfinin hikayesini dinleyin.
Bu kitabın İngilizce baskısı 1992 yılında çıktığı halde Türkçeye maalesef çevrilmemiştir. Ben de içeriğini merak ederek, bunu çeviri programlarıyla tercüme etmeye çalıştım. O yüzden, okuduğunuz bu kitap resmi çeviri olmayıp tamamen amatör bir çalışma neticesinde ortaya çıkmıştır. Çeviri düzenlemesi ve mizanpaj yine tarafımdan yapılmıştır. Eğer İngilizce biliyorsanız özgün dilinden anlayarak okumak daha avantajlı olabilir. Karşılaştırmalı okuyan biri olursa ve bu çeviriden kaynaklı hatalı yerler varsa ve de bunları bildirirse tekrar düzenleme yapmaya çalışırım. Türkçe metindeki ve anlamlardaki hatalı, yanlış yerler varsa bunlar yazarın değil benim hatamdır. Yine de bu çevirinin faydalı olmasını dilerim .. Teşekkürler
Ezcümle: 2024’ün Şubat ayı içersinde bu çalışma bitirilmiştir.
Bu kitap resmi bir çeviri olmayıp amatör uğraş sonucu ortaya çıkmıştır. Bu konuyla ilgili açıklamayı kitap içinde bulabilirsiniz.
Türkçesini indirmek için tıklayınız: